Παλιότερα, που δεν υπήρχαν ημερολόγια και ήθελαν να έχουν κάποια αντίληψη του χρόνου, οι άνθρωποι του λαού, είχαν βρει έναν εύκολο τρόπο για να υπολογίζουν το χρόνο. Παρίσταναν λοιπόν τη Σαρακοστή, ως καλόγρια ή ως γυναίκα, σχεδιάζοντάς τη σε ένα κομμάτι χαρτί. Η κυρα ? Σαρακοστή, δεν είχε στόμα, γιατί νηστεύει. Τα χέρια της ήταν σταυρωμένα, για τις προσευχές. Είχε ένα σταυρό στο κεφάλι και εφτά πόδια, όσες και οι εβδομάδες της Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι, ενώ το τελευταίο το έκοβαν το μεγάλο Σάββατο, το έβαζαν μέσα σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι και όποιος το έβρισκε, του έφερνε γούρι
Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή Σαρακοστή είναι χριστιανική χρονική περίοδος νηστείας .Είναι η αρχαιότερη από τις μεγάλες νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Καθιερώθηκε τον4ο αιώνα. Αρχικά διαρκούσε έξι εβδομάδες ενώ αργότερα προστέθηκε και η έβδομη εβδομάδα.
Διαρκεί από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου , οπότε ακολουθεί η Κυριακή των Βαΐων και η Μεγάλη Εβδομάδα. Η δε Κυριακή των Βαΐων είναι η τελευταία ημέρα της περιόδου αυτής.
Η Μεγάλη Εβδομάδα δεν περιλαμβάνεται στη Σαρακοστή αν και συνεχίζεται η νηστεία που είναι ιδιαίτερα αυστηρότερη. Στη πραγματικότητα μαζί με την εβδομάδα των Αγίων Παθών είναι πεντηκονθήμερη περίοδος.
Σε όλες τις ημέρες της Μεγάλης Σαρακοστής τηρείται αυστηρή νηστεία εκτός του Σαββάτου και Κυριακής, όπου γίνεται κατάλυση οίνου και ελαίου, επιτρέπεται δηλαδή η κατανάλωση κρασιού και λαδιού. Στις υπόλοιπες ημέρες η νηστεία συνίσταται σε ξεροφαγία , δηλαδή σε φυτικές τροφές χωρίς έλαιο.
Εξαίρεση αποτελεί:
- η γιορτή των Αγίων Τεσσαράκοντα μαρτύρων όπου καταλύεται το λάδι καθώς και
- ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου οπότε καταλύεται το ψάρι, όποια μέρα και να γιορτασθεί.
Κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα τηρείται αυστηρή νηστεία ακόμα και το Μεγάλο Σάββατο όπου είναι και το μόνο Σάββατο του έτους που, σύμφωνα με τους κανόνες της εκκλησίας, δεν καταλύεται το λάδι.
Εκ της ονομασίας αυτής τα προς κατανάλωση νηστίσιμα τρόφιμα της περιόδου αυτής, αλλά και οποιαδήποτε έχουν σχέση μ΄ αυτή ονομάζονται σαρακοστιανά σε αντίθεση με τα πασχαλινά.
Οι μαθητές/τριες Ε2